แตงโม้ แตงโม

มะ ไม่ ไม่ใช่แตงโมนี้ !!

แตงโมนี้ต่างหากหละ... อิ อิ

ชื่อ : แตงโม

ชื่อสามัญ : Watermelon

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrullus vulgaris Schard.

วงศ์ : CUCURBITACEAE

ลักษณะทั่วไปของแตงโม

ผลที่ข้างในสีสวยสดจับตาน่ากินชนิดนี้เป็นที่โปรดปรานของคนทั่วไป แค่ผ่าครึ่งก็พบกับความชุ่มฉ่ำ หอมหวาน เย็นชื่นใจ ใคร ๆ ก็ชอบ หากลองกินแตงโมแบบไม่แช่เย็นก็จะพบกับกลิ่นที่หอมมากกว่า หรือจะลองคว้านเนื้อแดง ๆ เอามาใส่เครื่องปั่น ใส่น้ำแข็งทุบ เติมน้ำเชื่อมนิดหน่อย แล้วเปิดเครื่อง ครู่เดียวแตงโมปั่นเย็น ๆ แก้ร้อนก็มาวางอยู่ตรงหน้า กินเพลินไปทีเดียว หรือจะใช้แตงโมเหลืองไร้เมล็ดก็สวยน่ารับประทานมากถึงมากที่สุด

คุณค่าทางอาหาร

คนไทยเรากินแตงโมมานาน กินสดเฉย ๆ ดูธรรมดา จึงพลิกแพลงมาเป็นปลาแห้งแตงโม ปัจจุบันไม่ค่อยมีคนทำรับประทาน ปลาแห้งที่ว่าต้องปรุงกันด้วยน้ำตาลและหอมเจียวเหมือนที่กินกับข้าวเหนียว วิธีกินก็คือตัดแตงโมเป็นชิ้นพอคำจิ้มกับปลาแห้ง แล้วเอาเช้าปาก ก็จะได้รสกลมกล่อมของความหวาน จากน้ำแตงโมที่แหลมขึ้นด้วยน้ำตาล ความเค็มนิด ๆ ของปลาแห้ง และหอมเจียวที่หอมมัน ค่อย ๆ เคี้ยว อย่าเพิ่งน้ำลายไหลไปเสียก่อน เพราะแตงโมยังทำอาหารได้อีกหลายสูตร ทั้งลูกสุกลูกอ่อนกินได้ทั้งนั้น

การปลูกและดูแล

แตงโมนิยมปลูกเป็นพืชไร่มากกว่าปลูกไว้กินตามบ้าน แต่ถ้าจะปลูกในบ้านก็คงได้เหมือนกัน ที่บ้านผู้เขียนพอมีที่อยู่เล็กน้อย เอาเมล็ดแตงโมไปทิ้งโดยไม่ตั้งใจปลูก แต่ไม่นานนักก็มีเถาอะไรบางอย่างเลื้อยทอดไปตามดิน จึงเอาไม้ไผ่ไปปักให้เลื้อยพัน สักพักเธอก็มีดอกและออกลูกมาเป็นแตงโม คนเขียนก็เก็บเอามากินอร่อยไป ถึงลูกจะเล็กกว่าที่เขาขาย ๆ กัน เพราะไม่ค่ยอได้เติมปุ๋ย แต่ก็มาจากหลังบ้านเราเอง จึงกินได้สบายใจ เถาแตงก็ไม่ได้ใหญ่โตมากมาย มีพื้นที่เล็ก ๆ แตงโมก็แทรกตัวเติบโตขึ้นจนมีลูกได้ก็แล้วกัน

ใครหลายคนอาจไม่เคยเห็นเถาแตงโมเลย เถาแตงโมนั้นพอใจที่จะทอดเลื้อยไปตามพื้นมากกว่าจะขึ้นบนค้างใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับกัน ใบมีรอยหยักเว้าแบบนิ้วมือ ดอกเป็นดอกเดี่ยว ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่บนต้นเดียวกัน ขยายพันธุ์แตงโมด้วยเมล็ดว่ากันว่าหากปลูกในที่ดอนดินดี ๆ น้ำน้อย ๆ แล้วละก็ แตงที่ได้จะสีแดงสดรสหวานกว่าธรรมดา

แตงโมมักถูกรบกวนด้วยแมลง เกษตรกรบางรายจึงมักพ่นยาฆ่าแมลงอย่างหนัก ดังนั้นเวลาซื้อมารับประทานก็ต้องล้างเปลือกนอกให้สะอาดก่อน

สมัยเมื่อผู้เขียนเป็นเด็กเล็ก คุ้นเคยอยู่กับแตงโมเปลือกเขียวเข้มลูกกลมเปลือกหนาเหมือนลูกระเบิด สมัยนี้เห็นมีแต่แตงจินตหราลูกเรียว ๆ มีลาย คล้าย ๆ ของเดิมก็เห็นมีแต่แตงตอร์ปิโดที่มีลูกเขียวเข้ม และก็เปลือกหนาเหมือนกัน ต่างแต่รูปร่างที่เรียวยาว ไม่กลมเหมือนที่คนเขียนคุ้นเคยสมัยเป็นเด็ก

ว่าด้วยเรื่องกินแตงโมต่อ คราวนี้ว่ากันด้วยเรื่องคาว ๆ (ของอาหาร) บ้าง ลูกอ่อนของแตงโมนั้นเนื้อนิ่ม ขนาดเท่ากับกำปั้นผู้ใหญ่เอามาหั่นใส่แกงเลียงหรือแกงส้มก็ได้ อร่อยคนละรสกับลูกใหญ่หั่นแล้วต้มราดกะทิจิ้มน้ำพริกก็ใช่ย่อย เปลือกแตงโมหนา ๆ พันธุ์ดั้งเดิม กินเนื้อในแดงฉ่ำหมดแล้วไม่ทิ้ง แต่ฝานเอาผิวข้างนอกออกไปเหลือแต่เนื้อเปลือกขาว ๆ หั่นพอคำทำแกงส้มเสียเลย

เม็ดกวยจี๊ที่เราแทะจนลืมบ้านลืมเมืองก็มาจากแตงโม แต่เป็นแตงพันธุ์เฉพาะที่จะเก็บเอาเมล็ดเท่านั้น เนื้อแตงพันธุ์นี้จึงน้อยและสีออกชมพู ๆ

ประโยชน์ของแตงโม

สารอาหารที่ค่อนข้างน้อย คือข้อด้อยของแตงโม แต่รสเย็นของแตงโมก็ช่วยได้ในเรื่องระบบขับถ่ายและระบบย่อยอาหาร แถมผลไม้ในใจของหลายคนนี้ยังมีคุณค่าทางสมุนไพร อาทิ รากมีน้ำยางใช้กินแก้อาหารตกเลือดหลังการแท้ง ใบใช้ชงเป็นยาลดไข้ ผลที่แสนอร่อยนั้นมีคุณสมบัตเป็นยาเย็น ช่วยระบาย ขับปัสสาวะ ช่วยย่อย แก้เบาหวาน และดีซ่าน

เมล็ดมีโปรตีนสูง ช่วยบำรุงร่างกาย ปอด สมอง มิน่าเล่าเวลามีเม็ดกวยจี๊อยู่ตรงหน้า เราจึงมีสมาธิดีเลิศ กินเสร็จก็ปลอดโปร่งบอกไม่ถูก

ลองหาเมล็ดแตงโมมาขยายพันธุ์ในบ้านของคุณดูบ้าง ใช้พื้นที่ไม่มาก ไม่ต้องทำค้าง ไม่ต้องเสียงกับข่าวลือ เรื่องแตงโมฉีดสี ไม่ต้องพ่นยาฆ่าแมลง เท่านี้ก็ได้แตงโมหวานฉ่ำที่ทำให้ (ปลูก) มากับมือ


ขอขอบคุณข้อมูลจาก
วราภรณ์ วิชญรัฐ, ไม้เลื้อยกินได้, สุรีวิยาสาส์น กรุงเทพมหานคร,2548. 120 หน้า

http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php/แตงโม

อา..แฮะๆๆ..แฮ่ม..ดูที่แตงโมหรือเปล่าค่ะ

โอ โห เจ้านู๋เอ้ย.... จะหม่ำหมดหรือเนี่ย !!