ชิมแปนซีมีน้ำใจแต่ไม่ ‘อัตโนมัติ’

ชิมแปนซีมีน้ำใจแต่ไม่ ‘อัตโนมัติ’

โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์

ชิมแปนซีส่งอุปกรณ์ให้เพื่อนตามคำขอโดยไม่หวังผลตอบแทน

เดลิเมล์ – แม้เต็มใจช่วย แต่นักวิจัยพบว่าความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ของชิมแปนซีจะไม่เกิดขึ้น หากไม่มีการขอร้องจากอีกฝ่าย

ผลศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสารพลอส แสดงให้เห็นว่าชิมแปนซีพร้อมให้ความช่วยเหลือด้วยสัญชาติญาณน้อยกว่ามนุษย์

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกียวโตในญี่ปุ่นได้ทำการศึกษาวิวัฒนาการของความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ แรกทีเดียว นักวิจัยหลายคนคิดว่าพฤติกรรมนี้พัฒนาขึ้นมาจากความคิดในการได้รับผลตอบแทนจากการช่วยเหลือผู้อื่นในระยะยาว

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่พบกลับกลายเป็นว่าชิมแปนซีมีน้ำใจต่อกัน แม้ไม่มีเรื่องของผลประโยชน์ส่วนตัวหรือการตอบแทนในทันทีมาเกี่ยวข้องด้วยก็ตาม ทว่า ความช่วยเหลือนั้นจะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อมีคำขอเท่านั้น

ชินยะ ยามาโมโตะ และเพื่อนนักวิจัยศึกษาชิมแปนซี 6 คู่ สามคู่เป็นแม่-ลูก อีกสามคู่เป็นลิงวัยผู้ใหญ่ที่ไม่มีความสัมพันธ์เกี่ยวดองกัน

แต่ละคู่จะอยู่แยกกันในตู้โปร่งใสติดกัน ในสถานการณ์แรก ชิมแปนซีตัวหนึ่งจะต้องการหลอดจากตู้ของอีกตัวเพื่อดูดน้ำผลไม้จากกล่อง ส่วนสถานการณ์ที่สอง ชิมแปนซีตัวหนึ่งจะต้องการท่อนเหล็กจากตู้ของอีกตัวเพื่อเขี่ยผลไม้ที่ได้เป็นรางวัล

นักวิจัยพบว่าชิมแปนซีส่งอุปกรณ์ให้อีกตัวโดยอัตโนมัติ แม้ไม่มีความหวังว่าจะได้รับสิ่งตอบแทน และแม้ลิงทั้งคู่ไม่ได้เกี่ยวข้องกัน กระนั้น ในกรณีส่วนใหญ่ อุปกรณ์จะถูกส่งต่อหลังจากที่ฝ่ายที่ต้องการขอความช่วยเหลือ เช่น ด้วยการกระทุ้งหรือปรบมือเท่านั้น

นักวิจัยกล่าวว่า การช่วยเหลือตามคำขออาจเป็นกลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพและส่งผลดีในแง่เศรษฐกิจ เนื่องจากการช่วยเหลือนั้นไม่สูญเปล่าแน่นอน และการช่วยเหลือประเภทนี้อาจส่งเสริมพัฒนาการของความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ระหว่างวิวัฒนาการของมนุษย์

คำถามสำคัญสำหรับการวิจัยต่อไปก็คือ ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่โดยสมัครใจและบ่อยครั้งมากกว่าเป็นพฤติกรรมที่มีเฉพาะในมนุษย์เท่านั้นหรือไม่